अमेरिकेतील आगामी राष्ट्रपती निवडणुकीत डोनाल्ड ट्रम्पच्या विजयानंतर जगभरातील राजकारणात एक मोठा उलथापालथ होण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. विशेषतः युक्रेनचे राष्ट्रपती व्होलोडिमीर झेलेन्स्की यांना या विजयामुळे तणाव आणि अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो. ट्रम्प यांची आंतरराष्ट्रीय धोरणे आणि त्यांचे युक्रेनसंबंधीचे दृष्टिकोन युक्रेनच्या सरकारसाठी मोठा आव्हान ठरू शकतात.
युक्रेन आणि रशिया यांच्यातील संघर्षाची स्थिती जागतिक राजकारणात सध्या अतिशय संवेदनशील आहे, आणि त्यात ट्रम्पच्या विजयानंतर काही महत्त्वाचे बदल होऊ शकतात. युक्रेनला अमेरिकेची मदत मिळवून देणे हा व्होलोडिमीर झेलेन्स्की यांचा प्रमुख उद्देश होता, परंतु ट्रम्पच्या विजयाने युक्रेनसाठी हे पुढे कसे जाईल, याबाबत अनेक प्रश्न उपस्थित झाले आहेत.
ट्रम्पचा विजय आणि युक्रेनच्या भविष्यासाठी तीव्र चिंता
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी अमेरिकेतील प्रजासत्ताक पक्षाच्या कक्षेत लवकरच निवडणुकीत भाग घेण्याची घोषणा केली होती. 2020 च्या निवडणुकीत जो बायडन यांचा पराभव करून ट्रम्प यांना पुन्हा पांढऱ्या घराच्या कक्षेत घेऊन येणे, युक्रेनच्या दृष्टीकोनातून एक मोठा धक्का होऊ शकतो. त्यांचा पूर्वीचा प्रस्थापित धोरण आणि आंतरराष्ट्रीय संबंधांबद्दलचा दृष्टिकोन युक्रेनसाठी खूपच तणावपूर्ण ठरू शकतो.
झेलेन्स्की यांना ट्रम्प यांच्याशी संबंध सुधारणे आणि त्यांचे पाठबळ मिळवणे आवश्यक आहे. ट्रम्प यांच्या कार्यकाळात युक्रेनला अमेरिकेकडून किमान लष्करी मदत मिळाली, पण ते किती महत्त्वाचे आणि लाभदायक होते याबद्दल मत भिन्न आहेत. ट्रम्प यांनी स्पष्टपणे सांगितले होते की, “मदतीचा खर्च करणाऱ्यांना त्यांचं काम दाखवून देणे आवश्यक आहे”, म्हणजेच युक्रेनला मिळणारी मदत त्यांच्या आवश्यकता आणि लष्करी धोरणांवर आधारित असावी लागेल.
अशा परिस्थितीत, ट्रम्पच्या विजयामुळे झेलेन्स्की यांचे रणनीतिक निर्णय बदलू शकतात. युक्रेनला अमेरिकेची दीर्घकालीन आणि मजबूत मदत मिळवून देण्यासाठी झेलेन्स्कीला विविध मार्गांचा अवलंब करावा लागू शकतो, जेणेकरून ट्रम्पच्या सरकारमधून मिळणारी मदत त्याच्या देशाला ठराविक हद्दीपर्यंत मिळू शकेल.
ट्रम्प आणि युक्रेन: परंतु मागे काही आहे!
अमेरिकेचे मागील राष्ट्रपती डोनाल्ड ट्रम्प यांनी रशियाच्या नेत्या व्लादिमीर पुतिनसोबत असलेल्या त्यांच्याच्या सुसंवादाच्या पद्धतीमुळे त्यांच्यावर आंतरराष्ट्रीय राजकारणात प्रचंड टीका केली होती. ट्रम्प यांनी एकूणच रशियाच्या आक्रमणावर कमी प्रतिक्रिया दर्शवली आणि युक्रेनच्या संदर्भातही काहीतरी नकारात्मक विचार व्यक्त केले होते. ट्रम्प यांच्या राजकारणात “America First” ही धोरण राबवली जात होती, ज्यामुळे अनेक आंतरराष्ट्रीय करार आणि सहयोग कमी करण्यात आले.
युक्रेनच्या पार्श्वभूमीवर हे धोरण धोका ठरू शकते, कारण ट्रम्प यांनी कधीही युक्रेनला रशियाच्या आक्रमणाला प्रतिकार करण्यासाठी चांगली मदत दिली नव्हती. उलट, युक्रेनच्या आंतरराष्ट्रीय साथीदारांना मदत देण्याच्या बाबतीत त्यांचा दृष्टिकोन अधिक कडक होता. अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील युक्रेनच्या सहाय्याचे महत्त्व कमी करणे हे युक्रेनच्या भविष्याबाबत चिंता वाढवणारे आहे.
झेलेन्स्की यांचे संकट: ट्रम्पच्या विजयामुळे आणखी अडचणी
व्होलोडिमीर झेलेन्स्की हे युक्रेनचे नवे राष्ट्रपती आहेत, आणि त्यांच्या नेतृत्वाखाली युक्रेनने पश्चिमी जगतापासून विशेषत: अमेरिकेकडून भरपूर मदत मिळवली आहे. ट्रम्प यांच्या विजयाने युक्रेनसाठी मोठा धोका निर्माण होऊ शकतो, कारण ट्रम्पचे धोरण युक्रेनला आवश्यक असलेल्या लष्करी आणि आर्थिक मदतीला कधीही अनुकूल नव्हते.
अर्थात, ट्रम्प यांचे निवडणूक जिंकणे युक्रेनच्या नेतृत्वाला त्या सर्व दृषटिकोनातून विचार करण्याची आवश्यकता निर्माण करेल. त्यांच्या धोरणातील बदलामुळे युक्रेनची रणनीती किती बदलेल, हे एक मोठे प्रश्न बनले आहे. ट्रम्प यांच्या विजयामुळे युक्रेनच्या सरकारला अधिक राजनैतिक शहाणपणाची आणि सूचकतेची आवश्यकता भासू शकते.
ट्रम्पची अमेरिकन धोरणे: अधिक ताण आणि तणाव
अमेरिकेच्या आंतरराष्ट्रीय धोरणात ट्रम्प यांचा “America First” दृष्टिकोन अनेक वेगवेगळ्या पक्षांसाठी चर्चेचा मुद्दा राहिला आहे. युक्रेनला अमेरिकेकडून मिळणारी मदत आणि समर्थन यावर त्यांचा दृष्टिकोन निराळा होता. युक्रेनच्या युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर ट्रम्प यांच्या परकीय धोरणात अधिक आंतरराष्ट्रीय मदतीच्या बाबतीत लवचिकतेचा अभाव होता. ट्रम्प यांनी पुतिन यांच्याशी असलेल्या संबंधांमुळे त्यांचे निर्णय संकोचित केले होते, आणि यामुळे युक्रेनच्या हक्कासाठी संघर्ष करत असलेल्या लोकांना आशा कमी वाटू लागली होती.
युक्रेनची संकटपूर्ण स्थिती आणि रशियाच्या आक्रमणामुळे त्यांना अमेरिकेच्या मदतीची अधिक आवश्यकता होती, आणि त्या संदर्भात ट्रम्प यांच्या धोरणांमध्ये रचनात्मक बदल होण्याची अपेक्षा दिसते. ट्रम्प यांच्या विजयामुळे युक्रेनला अपेक्षित असलेल्या मदतीचे प्रमाण कमी होण्याची शंका आहे, ज्यामुळे झेलेन्स्की यांना राजनैतिक आणि लष्करी निर्णय घेण्यात मोठ्या अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो.
भविष्यातील धोरणे: युक्रेनला काय करता येईल?
अशा परिस्थितीत, युक्रेनच्या राजकारणासाठी एक महत्त्वाचा प्रश्न आहे – ट्रम्पच्या विजयामुळे ते किती प्रभावित होऊ शकतात? ट्रम्प यांच्या विजयाच्या पार्श्वभूमीवर युक्रेनला काही मोठे निर्णय घेण्याची आवश्यकता असेल. या संकटामध्ये, झेलेन्स्की यांना अमेरिकेच्या धोरणातील बदलांचा परिणाम काय होईल, याचे सखोल विचार करावे लागतील.
झेलेन्स्की यांना अमेरिकेच्या व्यवस्थेशी कसे संबंधित रहायचे आणि ट्रम्प यांच्या धोरणाच्या बदलांसाठी किती लवचिकता दाखवायची, यावर एक महत्त्वपूर्ण राजकारण व चाल राहील. युक्रेनच्या भविष्यासाठी, ट्रम्प यांच्या विजयानंतर एक संतुलित आणि रणनीतिक धोरण तयार करणे अत्यंत गरजेचे ठरू शकते.
निष्कर्ष
अमेरिकेतील आगामी निवडणुकीत ट्रम्प यांचा विजय युक्रेनसाठी एक नवीन संकट निर्माण करू शकतो. ट्रम्प यांचे आंतरराष्ट्रीय धोरण, विशेषत: युक्रेनसंदर्भात, युक्रेनच्या राष्ट्रपती झेलेन्स्की यांना पुढे जाऊन खूप विचारपूर्वक निर्णय घेणे लागेल. ट्रम्प यांच्या पूर्वीच्या प्रशासनाने ज्या प्रकारे युक्रेनच्या लष्करी आणि आर्थिक मदतीला कमी केले होते, त्याच प्रकारचे धोरण पुन्हा लागू होण्याची शक्यता आहे. युक्रेनला आवश्यक असलेल्या मदतीचा दृषटिकोन आणि धोरणात्मक भूमिका भविष्यात आणखी बदलू शकते.
